Eindige grondstoffen / Limited resources
All (steel factory and other) images: © Mathilde Jansen 2012–
Dutch and English (quoted) articles on limited resources and metals. And new (socio-) economical strategies and policies for the future. Both free market and environmental ideologies are used as a source of inspiration, as they belong to todays news landscape. By my photography works I observe and respond to actualities, to find cross-connections and arise new questions, ideas, insights or imagination. To stimulate the renewal of structures which are out of date. Structures which count on yesterdays (use of) resources? The page finishes with a short article on popular metals and sustainable biomass, in Dutch.
—
De Europese Unie heeft samen met de VS en Japan een klacht tegen China ingediend bij de Wereldhandelsorganisatie. De landen willen de Chinese regering zo dwingen om de exportbeperkingen van zeldzame aardmetalen op te heffen. China produceert 97 procent van de zeldzame aardmetalen. Deze grondstoffen worden gebruikt in allerhande producten, zoals mobiele telefoons, lcd-televisies en accu’s voor hybride of geheel elektrisch aangedreven auto’s. China heeft de export de afgelopen twee jaar echter sterk gereduceerd. Volgens het land zouden de exportbeperkende maatregelen nodig zijn omdat de te winnen voorraden anders in twintig jaar uitgeput zouden raken. Ook strengere milieuregels zouden een rol spelen. Bron: Dimitri Reijerman, 13 maart 2012, www.tweakers.net
China’s Sichuan Hongda Co. Ltd. has signed a $3 billion deal with Tanzania to mine coal and iron ore in the resource-rich east African country. China has been increasing its footprint in Africa as it scrambles for oil and raw materials, bought in exchange for low-cost consumer goods. Tanzania passed a new mining law last year, paving the way for the state to own a stake in major mining projects.China, the world’s largest consumer of iron ore, has signed a number of deals in Africa to secure supplies of the resource.
(Tanzania’s) National Development Corporation said early studies indicated that the Liganga area was rich in iron, vanadium and titanium minerals. China and Tanzania are this month expected to sign a $1.06 billion loan deal to build a natural gas pipeline from the south of the country to its commercial capital, Dar es Salaam. Tanzania is also seeking a $400 million loan from Beijing to build another coal-fired power plant in the Mbeya region.
Source: By Fumbuka Ng’wanakilala, Reuters, Dar es Salaam, Sept 22 2011
Waar het Westen nog met de grondhouding worstelt dat Afrika ons hard nodig heeft, heeft China ontdekt dat zij Afrika hard nodig hebben. En maken daar flink werk van. China zit vol met mensen maar niet vol met grondstoffen. Afrika wel. Oplossing: mensen kan je exporteren, grondstoffen kun je importeren. China graast de wereld af. Afrika is speerpunt.
Bron: VK blog, Aad Verbaast, maandag 23 november 2009
Toegang tot grondstoffen steeds meer strategisch nationaal belang geworden.
TNO: Aanbevelingen hoe om te gaan met veranderende dynamiek rond grondstoffen voorziening.
Geopolitieke en mondiale economische ontwikkelingen maken een herziening van het Nederlandse grondstoffenbeleid noodzakelijk. De agro- en food industrie is in Europa zelfvoorzienend, met uitzondering van de import van soja… De high-tech industrie en groene energietransitie zijn momenteel nog sterk afhankelijk van kritische metalen waaronder zeldzame aardmetalen waarvan de wereldproductie voor 95% in Chinese handen is. Belangrijke consumerende landen vergroten hun voedselzekerheid door de inzet van ‘land-grabbing’, wat marktverstorende gevolgen heeft.
Grondstoffennationalisme in consumerende en producerende landen neemt toe. Het toegang hebben en houden tot grondstoffen is onder andere door deze ontwikkelingen een strategisch nationaal belang geworden. Hoewel Nederland vooral halffabricaten van ertsen en metalen importeert, ondervindt het de gevolgen van de grote veranderingen in de internationale grondstoffendynamiek. De rol van nationale overheden in het grondstoffendossier, met protectionistische en mercantilistische* maatregelen als gevolg, groeit. Hierdoor kan Nederland niet alleen vertrouwen op het in stand houden van het systeem van vrijhandel. Nieuw beleid voor onze grondstoffenvoorzieningszekerheid is daarom noodzakelijk.
Aanbevelingen
Het rapport verkent het veranderende internationale beleid rond grondstoffen en onderzoekt het economisch belang van verschillende grondstoffen voor Nederland. Het gaat in op het belang van duurzaamheid, efficiëntievergroting en recycling, en de relatie tussen grondstoffen en ontwikkelingssamenwerking. Daarnaast geeft het de volgende aanbevelingen hoe Nederland kan omgaan met de veranderende dynamiek rond grondstoffenvoorziening:
Neem vrijhandel als uitgangspunt;Ondersteun het Europese beleid op grondstoffen; Ontwikkel strategische partnerschappen met Duitsland en belangrijke producenten van halffabricaten; Stimuleer onderzoek naar substituten, efficiëntievergroting, recycling en consumptieverandering; Zet ontwikkelingsbeleid in voor duurzaamheid en grondstoffenlevering; Voorkom een antagonistische relatie met China.
Deze strategie richt zich op biotische (soja, cacao, etc.) en abiotische grondstoffen (metalen, ertsen en mineralen). De analyse brengt de veranderende internationale context in kaart, evenals het belang van grondstoffen voor de Nederlandse economie (…) Begin dit jaar publiceerde de Europese Commissie het Europees Raw Materials Initiative: een plan van aanpak dat Europese bedrijven de toegang moet garanderen tot strategisch belangrijke mineralen en grondstoffen.
Bron: www.tno.nl, Dr. A.G.T.M. (Ton) Bastein, 11 oktober 2011
*Mercantilisme
Het Europees mercantilisme is een economische theorie uit de vroegmoderne tijd, die inhield dat de welvaart van een natie afhankelijk is van het aanbod van kapitaal in die natie, en dat het globale volume van de internationale handel “onveranderlijk” is, een zero-sum game: wat de ene partij wint, verliest de andere.
De theorie domineerde het economische beleid in West-Europa van het begin van de 16e eeuw tot het eind van de 18e eeuw. Het mercantilisme was een reactie van regeringen op de opkomst van het handelskapitalisme, ook wel vroegkapitalisme genoemd. Ook het gebrek aan edelmetaal vanaf het eind van de zestiende eeuw speelde een rol.
Bron: www.wikipedia.org
Naar een nieuwe economische sociologie
Vertrouwen speelt een cruciale rol in economisch handelen. Zonder vertrouwen zouden de actoren geen gebruik maken van geld, zou sparen geen zin hebben en zouden de transactiekosten enorm stijgen. Het is dus moeilijk om zich een concrete economie voor te stellen zonder dat daarin een sterk element van vertrouwen bestaat. We zullen … zien dat de neo-klassieke economen en hierop aansluitende rationalchoice sociologen niet goed raad weten met dit fenomeen – het past niet in hun rationalistisch-individualistische modelconstructie van de utiliteitsmaximaliserende homo economicus.
Affectieve oriëntaties constitueren solidaire vormen van economisch bewustzijn en motiveren expressieve vormen van economisch handelen. Het ideaaltypisch met affectieve economische oriëntaties en handelingen corresponderende mechanisme van handelingscoördinatie is solidariteit.
Actoren kunnen zich gevoelsmatig oriënteren op de collegialiteit van een arbeidscollectief, op solidariteit van een inkomens-, kwalificatie- of beroepsgroep, op het saamhorigheidsgevoel van bepaalde groepen producenten, consumenten, gebruikers of cliënten, op de lotsverbondenheid van profiteurs, zakkenvullers en afzetters, of op de meer omvattende solidariteit van een klassegemeenschap. Gevoelsmatige oriëntaties vormen de basis voor bepaalde gemeenschaps- of saamhorigheidsgevoelens. Deze emotionele dimensie van de identiteit van economische actoren zal ik solidair bewustzijn noemen. Solidair bewustzijn uit zich in expressieve vormen van economisch handelen:
– in psychische identificaties met bepaalde produkten (merk-loyaliteit) of diensten (loyaliteit aan specifieke dienstverlener), met industriële of vakbondsleiders, met helden van de arbeid of met idolen van de techniek.
– in allerlei symbolen of tekens die indiceren dat men hoort bij een bepaalde kwalificatie-, functie-, beroeps- of inkomensgroep: zoals een bedrijfsvlag, -lied of -logo, een bedrijfs- of beroepsspecifieke mode, een gestandaardiseerde haardracht, een specifieke manier van spreken (jargon), bewegen en groeten.
– in uiteenlopende vormen van symbolische of expressieve acties en rituelen: zoals demonstraties, ceremoniën, festivals, zingen vóór of tijdens het werken.
In al deze expressieve handelingsvormen manifesteert zich de emotionele dimensie van economisch handelen. De solidair bewustzijn wordt door tekens en symbolen overgedragen, maar wordt in haar ontwikkeling ook door deze tekens en symbolen beïnvloed. Daarmee worden niet alleen ideeën of overtuigingen doorgegeven en bestendigd, maar vooral ook riten en cultus – en daarmee ook mythe [Bader 1991:118, 408]. De identificaties, symbolen en rituelen geven uitdrukking aan de emotionele dimensie van de groepsidentiteit: men wil ‘laten zien wie wij zijn’.
De (de)legitimatie van economische verhoudingen voltrekt zich inhoudelijk gezien vooral via het verspreiden of bestrijden van metafysische, meritocratische of egalitaire kritiek op vigerende economische ongelijkheden. Economische actoren verspreiden of bestrijden de normatieve – en al naar gelang de eigen optiek: morele of immorele – gedachte dat de verdeling van de economische bronnen en beloningen plaats moet vinden op basis van ‘uitverkorenheid’, ‘natuurlijke superioriteit’, ‘beschavingsniveau’, ‘deskundigheid’, ‘professionaliteit’, ‘arbeidsprestatie’ of ‘behoeften’.
Bron: http://www.sociosite.net/labor/econsoc/06_motivatie.php, dr. Albert Benschop, Sociale en Gedragswetenschappen, Sociologie & Antropologie, UvA, Januari 1996, gewijzigd 11 February 2012
—
‘Homo economicus is not a fiction; it really exists.’
Source: http://econsoc.mpifg.de/archive/esoct99.pdf
—
Economical growth ‘cannot continue’
Continuing global economic growth “is not possible” if nations are to tackle climate change, a report by an environmental think-tank has warned.
The New Economics Foundation (Nef) said “unprecedented and probably impossible” carbon reductions would be needed to hold temperature rises below 2C (3.6F). Scientists say exceeding this limit could lead to dangerous global warming. “We urgently need to change our economy to live within its environmental budget,” said Nef’s policy director. Andrew Simms added: “There is no global, environmental central bank to bail us out if we become ecologically bankrupt.” None of the existing models or policies could “square the circle” of economic growth with climate safety, Nef added.
The findings also suggested that there was no proven technological advance that would allow “business as usual” to continue. “Magic bullets – such as carbon capture and storage, nuclear or even geo-engineering – are potentially dangerous distractions from more human-scale solutions,” said co-author Victoria Johnson, Nef’s lead researcher for the climate change and energy programme. She added that there was growing support for community-scale projects, such as decentralised energy systems, but support from governments was needed. “At the moment, magic bullets… are getting much of the funding and political attention, but are missing the targets,” Dr Johnson said. The report concluded that an economy that respected environmental thresholds, which include biodiversity and the finite availability of natural resources, would be better placed to deliver human well-being in the long run.
Tom Clougherty, executive director of the Adam Smith Institute, a free-market think-thank, said Nef’s report exhibited “a complete lack of understanding of economics and, indeed, human development”… The world is facing ecological bankruptcy, the report warns.
Source: BBC News, 25 January 2010, http://news.bbc.co.uk/2/hi/8478770.stm
—
Grondstoffen vanaf 2020/2030?
Demografen voorspellen dat de wereld in 2050 ca. 9,1 miljard bewoners zal hebben. De voedselproductie zal in 40 jaar tijd naar schatting 70 procent moeten toenemen. Vanwege verwachte uitputting van fossiele brandstoffen en niet-hernieuwbare grondstoffen (een belemmering voor de sterk gemechaniseerde landbouw die voor meststoffen afhankelijk is van fossiele brandstoffen) zal duurzaamheid eerder nood- en hoofdzaak dan een alternatief worden.
De populairste grondstoffen om momenteel in te beleggen zijn olie en goud, vanwege de grote invloed op de economie en industrieën. Ook grondstoffen zoals metalen, landbouwgewassen en energie zijn polulair. Voorraden nemen af en het wordt steeds moeilijker om metalen als platina te delven of aan te boren; hiervoor zijn steeds betere technieken nodig waardoor de productiekosten stijgen. De stijgende vraag naar grondstoffen hangt samen met opkomende markten zoals China – nr. 1 importeur wereldwijd – en India, Brazilië en Zuid-Afrika. Chinese aardmetalen waarvan de export naar het westen momenteel wordt beperkt worden voor high-techproducten zoals iPods of windturbines gebruikt.
Voor de langere termijn zijn investeringen in wind- en zonne-energie interessant, net als innovatieve technieken zoals een machine die textiel te kleurt met CO, wat vrijwel al het waterverbruik reduceert en elektriciteit spaart. En watervervuiling en -verspilling door chemicaliën in verf voorkomt. In opkomende markten is veel belangstelling voor dergelijke cleantech toepassingen.
Met een gematigd zeeklimaat kan Nederland aan op landbouw en hernieuwbare/biotische grondstoffen (zoals soja en hout), maar vruchtbare landbouwgrond neemt af en is wel schaars. Zodat er onvoldoende grond beschikbaar zal zijn voor voedsel, (bio)energie en (bio)chemie, waardoor prijzen stijgen en er concurrentie tussen toepassingen zoals voedsel en biobrandstof zal ontstaan. Om in de behoefte (op het niveau van het jaar 2000) aan materialen, energie en chemicaliën te voorzien, zou Nederland wegens ruimtegebrek (voor verbouwing) minstens 50% moeten importeren.
Vruchtbare internationale verhoudingen zijn dus van levensbelang voor Nederland.
Mathilde Jansen, augustus 2012
