Momentum (Layers of Love)

Levenscycli
Momentum is ontstaan vanuit een intuitief werkproces. Iedere getekende lijn op een negatief, lijkt onomkeerbaar… Het procject is geinspireerd door organische structuren die zich manifesteren in ‘Romantische’ landschappen om ons heen zoals de duinen. Dit is ‘Expressief’ tastbaar gemaakt door een innerlijke bron of kracht, welke is gevoed door een liefdesrelatie. Analoge fotografie vormt een fysiek medium om een magische vonk (emotioneel ontvankelijk) te bevatten. Het werk drukt verlangen uit naar de wilde/ongetemde natuur, in harmonie met menselijke instincten. Met relationele thema’s als soevereiniteit, geborgen contact, bezieling en vrijheid.

 Momentum (Layers of Love)
Fotoproject Momentum is gemaakt in de Kennemerduinen. Hiervoor heb ik ruim 20 jr. oude middenformaat negatieven benut, die ik kreeg van een client/fotograaf met een max dwarslaesie. Deze creatieve man is via draden, stickers, slangetjes en constructies met (digitale) apparatuur verbonden. Na een ongeluk is hij niet meer in staat analoog te fotograferen. Als fotografe en zzp-verzorger liet ik me door beperkingen en het creeren van kansen inspireren. Door stappen vanuit het hart te zetten en levensverhalen als leidraad te nemen.

Oud en nieuw
In feite werkte ik met afvalmateriaal, dat persoonlijke waarde had. De negatieven waren 2 decennia over datum! Hoe zouden foto’s eruit gaan zien? Na ontwikkeling bij het lab, tekende ik met speciale stiften op de negatieven waarmee ik de duinen had gefotografeerd. De handmatig bewerkte negatieven zijn ook digitaal gescand. Momentum markeert het begin van een periode, waarin ik analoge fotografie gerichter en nog altijd intuitief benut.

Afbeeldingen van landschappen hebben aantrekkingskracht, ook in de hedendaagse beeldcultuur. Via digitale programma’s zijn tal geautomatiseerde mogelijkheden om natuurfoto’s imposanter te maken. Natuur staat symbool voor evolutie, avontuur, rijkdom, riten, voorouders, toekomst, grondstoffen/moederschoot, universele wetten en cycli. Ik heb getracht om het karakter van de duinen ‘met de hand’ authentiek tot leven te laten komen.

Het hergebruik van materialen en flirten met Romantiek krijgt een subtiel activistische ondertoon in een globale (consumptie)markt, waar machtsstructuren in snel tempo verschuiven. Het evenwicht tussen mens en natuur wordt kwetsbaar door o.a. de toenemende groei van steden, wat het verder idealiseren van natuur kan stimuleren.

Liefde
In dit project komen ook levensverhalen van 2 geliefden samen (fotografe, 36, opgegroeid in een bosrijk Nederlands dorpje, jaren single mom geweest wegens internationale omstandigheden die leerden over Ubuntu filosofie, en IT-er, 37 jr, opgegroeid tussen gangs op St. Maarten en naar Nederland gekomen als muzikaal talent). Als maker en moeder veranderde mijn flexibiliteit en (gezins)leven door de plotse ontmoeting met mijn partner. 
De belevingswereld reflecteert op de natuur. Mensen projecteren (levens)ervaringen, visie en gewaarwordingen op hun omgeving. Verlangens worden duidelijk en transparant in een relatie; dit legt o.a. sensaties van geluk, kwetsbaarheid en groei bloot. Natuur biedt mensen ademruimte in de drukte, om zich open en diep te verbinden.

Momentum is ingegeven door monumentale gesprekken (over levenspaden) met mijn geliefde, die vastgelegd zijn in beeld in plaats van geluid, op gedateerde maar nuttig dienstdoende films. De foto’s zijn als het ware beeldfragmenten die voor- en achteruit schakelen in de tijd, en samensmelten in het heden. Met fragmenten uit o.a. de (Amerikaanse) hiphopcultuur en mijn (boeren) roots op de Veluwe. Voor wie de muziek ervan ‘zien’ wil of kan. 

Welke invloed heeft oa het knuffelhormoon oxytocine – die plezier, (moeder)hechting, romantische verbinding en zorgzaamheid stimuleert – op de wijze waarop we naar het lichaam als onderdeel van de schepping kijken? En waarop we natuur als bron ervaren; vormgeven, voeden of beschermen vanuit onze tenen, buik of oerdriften – liefst verbonden en stressvrij?

Verwondering om de schepping
In de Romantiek worden schilderlandschappen via passie, bezield sentiment en een droomwereld weergegeven. Bij het tekenen op negatieven speelt beleving een rol, waarbij de oorspronkelijke foto een ondergrond of basislaag vormt, om een sublieme (persoonlijke) band met natuur uit te drukken. Het eindige en oneindige hangen samen.
NP De Kennemerduinen belichaamt een van de schaarse gebieden in de Randstad, waar wilde flora en fauna en de maakbaarheid van het landschap voor recreatieve bestemming hand in hand gaan. De relatief beperkte vrije groei van de natuur in dergelijke gebieden, vertelt juist veel over de menselijke ingrepen en verlangens. En de keuzes van de mens, als creator en gebruiker/deelnemer van een leefomgeving en -milieu.

Harry Mulisch: ‘Maar gelukkig is de wereld zo ingericht, dat een dauwdroppel op een grasspriet haar kan weerspiegelen.‘ (Mijn getijdenboek 1975). De natuur vormt een inspiratiebron en beperkingen in het landschap hoeven de vrije fantasie niet in de weg te staan. Het project is geinspireerd door elementen die een rol spelen in relaties: vertrouwen, eerlijkheid, waardering, plezier, tederheid, overgave, zorg en ruimte bieden; liefde en creatie als aandrijfkracht van (menselijke) evolutie. 

De ontembare vrouw
“Er bestaat een menselijke tijd en een wilde tijd. Toen ik als kind in de noordelijke bossen woonde dacht ik, voordat ik leerde dat er vier seizoenen waren, dat er tientallen waren: de tijd van nachtelijk onweer, weerlicht-bij-warm-weer-tijd, vreugdevuren-in-het-bos-tijd, bloed-op-de-sneeuwtijd, de tijd van berijpte bomen, buigende bomen, alleen-met-de-toppen-wuivende bomen, en de tijd van bomen-die-hun-kleintjes-wierpen. Ik was dol op het seizoen van de glinsterende sneeuw, de dampende sneeuw, de knerpende sneeuw, en zelfs dat van de vuile sneeuw en de keiharde sneeuw, want die betekenden dat de tijd van bloesems langs de rivier spoedig zou aanbreken.
Deze seizoenen waren als belangrijke en gewijde bezoekers en elk zond zijn voorboden: open denneappels, dichte denneappels, de geur van verrotte bladeren, de geur van naderende regen, statische haren, sluike haren, springerige haren, gemakkelijk sluitende deuren, klemmende deuren, deuren die helemaal niet dichtgaan, ruiten bedekt met ijsbloemen, ruiten bedekt met natte blaadjes, ruiten bedekt met stuifmeel, ruiten bespikkeld met hars. En onze eigen huid had ook zijn cycli: droog, zweterig, ruw, door de zon verbrand, zacht.
De psyche en ziel van vrouwen hebben ook hun eigen cycli en seizoenen van drukte en eenzaamheid, rennen en stilstaan, betrokken en afstandelijk zijn, zoeken en rusten, scheppen en broeden, deel uitmaken van de wereld en terugkeren naar het oord van de ziel.” (Clarissa Pinkola Estés, De ontembare vrouw, p275) 

–
Mathilde Evaline Jansen
Amsterdam, maart 2018

Noot

Deze serie vormt een experiment waarbij ik weer ben gaan tekenen op (zwart-wit/kleur) MF negatieven. Beeldende kunst en vakmanschap zijn essentieel voor mijn inspiratie en ontwikkeling. Analoge fotografie laat me ‘in het moment’ met plekken en mensen verbinden en opgelegde beperkingen als rijkdom verbeelden.