Van collectieve schaamte naar groei navigeren

Middels een duik in de diepte kunnen we een innerlijke onderwaterwereld betreden, om van daaruit op te stijgen naar een all-inclusive realiteit. Zijn we bereid de stilte tegemoet te treden en ons ineengekrompen zelfbeeld als een oude huidlaag af te leggen en te verversen?

In onze westerse samenleving domineert een schuldgevoel. We hebben de wildernis naar de vlakte gehaald, op de knieën gedwongen, in stukjes geknipt en in het keurslijf van boerenbedrijven, wegennetwerken, recreatieplassen en bedrijventerreinen geplakt. En nu zijn we te zeer gekweld door onze schaamte om de weelderige zoete overvloed nog in de ogen te durven kijken. Met heldere waarneming maar zonder duidend oordeel. Dat zorgt immers voor een ongemakkelijk gevoel.

De illusie van controle uit zich het helderst in de omgang met natuur en parken. De wijze waarop we natuur vormgeven is een afspiegeling van onze basis beginselen: om onze uitgangspunten, perceptie en functioneren als samenleving beter te begrijpen. Hoe keuzes worden gemaakt en vanuit een rationele kracht of lineaire logica verdedigd. 

De boswachter is verworden tot held die ons nog in verbinding brengt met de uil of rottende omgevallen boomstammen, terwijl deze als een puppet on a string van de geëconomiseerde Rijksoverheid functioneert. Als een ongevraagd boegbeeld van een groen en duurzaam imago, tijdens een wilde tocht voor de kinderen op zondagmorgen. De ouders wachten in de auto met hun mobiel ter vermaak. Even de laatste aandelenkoersen bekijken. Zijn de benzineprijzen nog gestegen?

Het praten met een boom wordt nog altijd als verdacht gedrag beschouwd, terwijl wetenschap aantoont dat iedere energie of interactie invloed heeft op het leven om ons heen, dat is opgebouwd als een atomair stelsel of netwerk. Het is een ongemakkelijke waarheid dat er zoveel vereende kracht mogelijk is, terwijl wij leven in een overwegend masculiene wereld waarin machten elkaar nog uitbuiten of bestrijden. Wat doen wij verkeerd? Of wat hebben wij verleerd?

Na het zien van een niet zo sexy info-commercial over een natuurgebied aan de IJssel  denk ik nog even na over de condities waarmee dat park vormgegeven wordt. Men kiest voor een open sportveld maar er blijven amper rustige hoekjes om te mediteren of scharrelen over. Terwijl menigeen ook naar het prachtige bos getrokken wordt om de verstilling. Toch wordt die rol niet verdiept vanuit het bestuur. Laat staan dat men toestaat dat er weelderige vruchten, noten en bloemen mogen groeien; genoeg om te plukken zonder dat de totale balans wordt verstoord. Een vogelspotters-hut biedt nu veelal de stilte die men zoekt. Maar wat als ikzelf net als die vogel ook ruimte wil ervaren om te broeden, voeden en ideeën te baren?

De natuurwaarde in het bos is de magische gebruikerswaarde… (afgestemde stilte..) Toch? Of willen wij de natuur aanpassen aan wat wij als comfortabel ervaren; vanuit hokjes en classificaties die ons de illusie van controle geven?

Durven wij de magie van ons beste, ecologische en inclusieve leven toe te laten?

Ik vraag mij als kunstfotograaf af in hoeverre mensen de intrinsieke eigenschappen en oorspronkelijke bewegingen van de natuur toelaten, begrijpen en willen zien. Aangezien we geconditioneerd zijn om natuur te bekijken vanuit haar gebruikerswaarde, met een vooraf gekaderde functie zoals een sportveld, fietspad, joggingtrail, bbq veld, visoever, aanlegsteiger, etc). Waarbij deze niet perse ingericht is op een kind van vijf die naakt langs komt rennen van een stroompje, bij regen in de modder stampt, of een dier rustig ongestoord een prooi laat opeten bij struikgewas naast de waterrand.

Door het weghalen van bossages en het gecontroleerd creëren van uitzichtpunten – hoe en waar we de natuur bekijken, en wat als mooi mag worden beschouwd – kan dergelijk natuurlijk gedrag voor mens en dier belemmerd worden. 
Het ruisen van de wind door de bladeren, waarbij je de kleurschakeringen en textuur van het blad met je geestesoog of verbeelding gewaar wordt en in je hart meeneemt, wordt plots een stevige tocht op een geplande vlakte. Steeds meer bomen worden gekapt omdat er doorzichtpunten moeten zijn. Of verdient staatsbosbeheer onderwijl vooral ook geld voor biomassa? Heel transparant is het bosbeheer in ieder geval niet. Ik heb liever een dicht bladerdak om de zoveel kilometer, waarin ik me veilig gehuld weet, kan schuilen bij regen en niet uitgekeken raak op de bijzonder veranderlijke lichtval op ontelbare bladeren. Het is een dynamisch lichtspel waar ik niet alleen van geniet. Maar ook voeding uit haal, omdat ik weet dat dieren zich ook graag verschuilen in het bos en deze schoonheid zich dan juist aan me openbaart.

De natuur IS niet altijd een romantisch Engels contemplatief park. Soms is zij wild, delta en volop eigenwijs. Kunnen wij dat verloop zien? En kunnen wij in de stilte onze eigen wildernis horen echoën? Niet als een drukke planeet waar van alles moet en kan en iedere dag vol gepland is. Maar als een organische en vrije staat van zijn: vol levenslust om de kleinste wonderen. En vanuit die vitaliteit de dag kiezen te leven. De wondere staat van zijn of ontvankelijke blik wijst dan de weg.

Mijn dochter van 7 maanden kan ik amper borstvoeden in het bos. Zij is uitermate gebiologeerd door alle rust en geluiden om haar heen. Zij spitst haar oren en geniet van het subtiele spel tussen stilte en een ritsel, een pad en een poel en een waterval en een omgevallen beker.
Zij neemt het bos waar als 1 groot pretpark of veld van overvloed, waarin haar verlangen tot eenheid van nature tot wasdom komt. Eindelijk ruimte!

Zij laat mij zien, wat volwassen mensen hebben afgeleerd om te waarderen, en waarbij zij van verveling en ontstemdheid kinderen actief ontmoedigen om gehoor te geven aan hun ingebedde verlangen tot verbinding, met zichzelf en de planten, bomen en dieren om zich heen, gelijk aan alle mensen.

Rijkdom is het wonder zien. Om al waarnemende met al je sensoren te voelen. Zodat er overvloed in je ervaring ontstaat en duurzame keuzes makkelijk gemaakt worden. Het leven is zo simpel 🙂 dat we door de bedachte regels de natuurwetten niet meer zien.
Wij botsen met de natuur. En zien niet dat die botsing een illusie is die in feite in 1 dag ongedaan gemaakt kan worden, mits we dat kiezen en liefde tot een dieper bewustzijnsniveau toelaten. Juist in de natuur vinden we die inspiratie, seizoenen, cycli, support en helderheid van geest. Wanneer we ons aan die getijden overgeven en binnen die bloeiende, zoemende en rijke grenzen tot grotere hoogte stijgen. 💥

Niet gehinderd door onze innerlijke angst of stem dat wij niet genoeg zouden zijn. En een zwarte piet nodig hebben om onze duistere geprojecteerde kanten mythisch door de schoorsteen binnen te laten dringen – zogenaamd overmeesterd en onschuldig – ipv via de rijkdom van de natuur door een zelf opgelegd plafond te laten breken – de frisse lucht is een gift. Om ook in donkere kelders, op natte of extatisch zwoele dagen onbevangen inspiratie te vinden en vanuit een open staat te creëren. Ipv dat het onbekende de rode vlaggen en vluchtresponsen in ons bewustzijn triggert.
De ander is een reflectie van ons andere ‘zelf’. En onze blinde vlek hoeven we niet perse te verhullen door ons te verkleden, om maar niet teer en imperfect te zijn in een ‘harde’ wereld (die we zelf bedacht en als zodanig geschapen hebben).

Mensen hebben heling nodig; geen bedachte controle mechanismen. Het is tijd voor verandering die van binnen uit mag groeien, voorbij ons politiek correcte ideaal van duurzaamheid. Alsof een duurzame leefwijze een bewijs van goed burgerschap zou zijn, en een oplossing voor ons miskende verlangen naar erkenning.

Recent werd ik bij nader inzien geweigerd bij een tentoonstelling omdat mijn werk te ecologisch en zweverig zou zijn. De organisator was een aanhanger van het FvD (met een filosofie waarbij de mens de natuur kan sturen of saneren) en de overkoepelende stichting waarvoor hij werkte leek daarvan weg te kijken, ondanks groene doelstellingen die netjes op de website omschreven staan.
Ik zou een prinses zijn die wilde tentoonstellen in haar geboorteregio. Hij bedoelde het beledigend. Ik denk inderdaad dat iedereen deel uitmaakt van een kleurrijk en inclusief ecosysteem. Ook ik. Als een waardig en complex verweven Rijk. Ik had graag een vriendelijker afwijzing ontvangen. Smaken en niveaus verschillen, en onze intrinsieke waarde blijft daarin gelijk. Deze heer is dan ook geen haar minder waard dan ik, al doet hij alsof (ik zou moreel boven hem staan, opperde hij). Hij kijkt weg, niet ik, vind ik.

Voor duurzaamheid moeten we juist voorbij het denken in status en etiketten gaan. Het is er al, overal, net als de diepte van de oceaan, alleen raken wij de stilte van de bodem nog niet aan. En schiet ons bewustzijn nog wat paniekerig heen en weer bij de gedachte aan realiteitszin en een daaruit mogelijk voortvloeiende vrede. Ecologie ligt geduldig op ons te wachten totdat wij maskers los laten. En de diepten van de zee erkennen, ipv dat wij hunkeren naar meer of elders.

Die weerstand is op zichzelf een interessant fenomeen; een compliment voor onze geest die duidelijk niet content is met de huidige staat van de wereld en meer vrijheid zoekt of emotionele afstemming wil ervaren. Ons onderscheidend vermogen of oordeelsvermogen staat in ieder geval op scherp. De filosofieboeken staan vol schurende theorieën, die de discrepantie tussen het ideële en reële omschrijven en die vermeende scheiding cognitief duiden, waardoor de geest zich blijft focussen op een schijn van dualiteit. We zouden ook kunnen navigeren vanuit een eenheidsgedachte. Dan zal pijn aanvaard moeten worden. En moeten we spijt betuigen of menselijke zaken daadwerkelijk transformeren.

Cynisme wordt geregeld meer aanbeden dan een collectieve bewustzijnsbron. Of de kont gekust, gehoorzaamd en bij vlagen vermeden uit angst voor repressailles of straf. Een soort haat-liefde verhouding met groei, grenzend aan hebzucht en grootsheidwaanzin. We zijn de vrijgemaakte slaven en onderdrukkers van voormalige collectieve trauma’s, die nu nog doorwerken. Klein en groot. 

Inclusie kan ons weer in een natuurlijke staat van zijn brengen, ook als dat inhoudt dat niet iedereen dat kiest. Ik wil dit verbond, vrije keus is heilig.

Het staat anderen ook vrij om duurzame keuzes te maken en opgelegde condities af te leggen en los te weken. Die moed is voor sommigen een brug te ver en dat accepteer ik. Ik wil vrij zijn en de prijs is hoog. Ik riskeer sociale buitensluiting en kus onderwijl de vrijheid en integriteit van dit mooie leven; het mooiste cadeau dat mij en mijn gezin is gegeven.

Dit is de duurzame idgaf methode. Het werkt direct en lucht enorm op. Heerlijk. Trollen en spoken uit het verleden ten spijt. Wereldvrede is een keuze en ik doe mee. 

Pijn in de wereld triggert mij niet langer om te twijfelen over het nut van duurzame vooruitgang, alsof ik te snel zou gaan. Of te veel zou zijn; te feminien en verrassend. Leed in de buitenwereld is een logisch gevolg van onze innerlijke strijd, die ik nu zonder smeuïg laagje waarneem. Dat smeuïge laagje betreft geen lekkere saus maar pleasend gedrag om erbij te horen. Zoals je aardig aan te passen aan verwachtingen terwijl je een grens voelt opkomen.

We horen al bij elkaar. En vormen een eenheid, wat er ook gebeurt. Dat hoeven we dus niet te bewijzen of af te dwingen middels manipulatietechnieken. Ik heb de ogen geopend. En zou graag een geheelde eenheid ervaren ipv de gebroken versie die de wereldorde verdeelt in voor en tegen; arm en rijk; noord en zuid.
En de natuur in eigen regio degradeert tot sportveld of uitlaatplek, waar ook prestaties mee gemoeid zijn of we geacht worden in een vooraf bedachte rol te stappen.

Terwijl het ecosysteem alle rollen en deeltjes verbindt. En zoveel nieuwe plannen voor ons in petto heeft, die we vandaag nog kunnen horen, mits we de stilte (en de natuur zelf) toelaten. En deze niet vooraf duiden als saai en betekenisloos. Omdat organische cycli en groei niet in onze visie passen en onze beperkte waarneming toont. We kijken in de natuur in de spiegel en zijn haar biodiverse rijkdom waard: allemaal. Niet omdat we onderdeel vormen van de natuur die als voedselbron of beschermengel boven ons zou staan.

Maar omdat we zelf uiting vormen van een bron of energieveld, die zich op gelijke wijze manifesteert in de natuur. Er is geen hiërarchie maar verbondenheid en het leven vanuit die waarheid zou zorgen voor een totale revolutie van onze wereldeconomie. Van origine zijn we gelijk.

We zouden vandaag een verschil kunnen beginnen te maken. Door het park als baken van vrijheid en schoonheid te zien en niet meer vorm te geven vanuit schaarste of dwang. Waarbij je gedwongen wordt te kiezen voor de rol van ouder, jogger, wandelaar, religieuze of nudist, nog voordat je bij een hek ergens vanaf de weg, naar binnen stapt. 

Waarom staan we de religieuze jogger niet toe om ook eens poedelnaakt in het water te kunnen springen, verscholen achter het hoge gras en ver weg van telefoonmasten, (camera) mobieltjes, volgers en kantoren? Zodat er vooraf geen etiket van goed of slecht op iemand wordt geplakt, met bijbehorende verwachtingen die er op een persoon worden geprojecteerd? Of waarbij er respectvol om wordt gegaan met iemand’s grenzen en kwetsbaarheid. On- en offline. Zodat de gevoelige zielen niet hoeven te vluchten naar de Veluwe maar ook in het collectief bewustzijn welkom zijn, zonder angsten en schaamten te raken die liefst verdrukt worden.

We doen niet alleen onszelf tekort, maar zenden ook een verstoorde vibratie of schaarse gedachte uit naar de natuur om ons heen. Ik wil deze juist op mijn knieën bedanken voor haar wonderen. Liefst met rituelen of artistieke manieren om die versmolten eenheidsrealiteit uit te drukken. En mogelijkheden in iedere grasspriet zien: van insectenveld, dierenvoer tot ligweide en haarkrans. En meer, zonder dat dit verlangen mijn verbeelding aanstuurt naar een kitscherig pronkstuk zoals een gifgroene plastic grasmat met eenhoorn knuffeltjes.
We mogen de diepte in en leren om te duiken, door onze knieën gebogen: trots om wat we waarnemen in de onderwaterwereld van het bewustzijn, en niet geknakt omdat ons zelfbeeld tekort schiet en anderen dit niet voor ons kunnen rechtzetten. Zij zijn zelf ook gehavend.

De liefde komt van onder en niet van boven. Het is geen ideaal maar aanwezige realiteit, als een bron die in onszelf zit en die wij momenteel nog buiten onszelf denken te vinden. Terwijl onze waarneming de sleutel vormt en we grootser zijn dan we toe willen geven. Daarmee komt een verantwoordelijkheid om te handelen vanuit waarachtigheid en vervulling in plaats van taboes, uitstelgedrag en vergetelheid.

Mijn verlangen naar een ecologischer en sociaal-coherenter leven leidt niet tot idealistische dromen maar tot het aanvaarden van ongemakken en het nemen van acties vanuit die spirit. Het is het een avontuurlijk pad dat ik van binnen bega. Ik ben niet primair bezig met hoe het plaatje er aan de buitenkant uit ziet. Daarmee doe ik de een een plezier en de ander niet. Want iedereen is authentiek. Die focus leidt mijn open blik gegarandeerd af. 

Mijn elegante elektrische oldtimer is langzaam onderweg. Als het voor mij logisch is om stap voor stap te sparen voor een Tesla en een ander veroordeelt mij omdat ik dat geld nu nog niet heb, dan aanvaard ik die projectie en laat deze los om de ander niet klein te houden in mijn reactie daarop: onvoorwaardelijke liefde steunt, no matter what. Anders blijven we elkaar klem houden en krimpt onze moed ineen. Ik gun het de ander en mijzelf om faalbaar gedrag te mogen vertonen maar blijf onderwijl gericht op mijn groei en grenzen.

Om het ingeprente idee van afgescheidenheid los te laten neem ik de tijd voor mijn eenheidsdromen en daarop afgestemde daden. Omdat ik me realiseer dat het nodig is, misschien wel als levenslang project. Om mijn bewustzijn in afstemming met de kosmos te herprogrammeren. En mijn kunstfotografie werken van daaruit te laten ontstaan of stralen. Dit licht zal niet overal warm ontvangen worden. En ik ga daar doorheen. Niet omdat ik altijd scoor, gelijk heb, comfortabel zit of licht ben. Maar omdat mijn licht in die onafhankelijke spirit huist. En ik mezelf de ruimte geef eigenwijs te zijn. [Aan originaliteit geen gebrek hier.] Vanuit die energie straal ik. En kan ik meer vrijheid en liefde via andermans uniciteit ervaren. 
Mensen zijn voor mij eerder bewegende energiedragers dan vastomlijnde figuren met een definitief begin en eind. De intentie van de ouders om een kind te verwekken, zou je ook als zaadje leidend tot een geboorte kunnen zien. Die energie telt waarachtig mee. En de dood is zoiets groots en onbekends, daar verwonder ik mij het liefst over. Laat staan dat ik me laat beangstigen of betweterig uitleg hoe het heelal in elkaar zit. Ik weet dat ik het meeste nog niet overzie.

Ik ben bereid mijn en andermans angsten in de ogen te kijken. Liefde vormt een ongemakkelijke confrontatie die leidt tot instant geluk zodra je die volgorde – van binnen naar buiten leven – aanvaarden kan.
Dat is voor mij de kern van sociale inclusie: Dat het je het sociale ongemak accepteert dat bij innerlijke liefde hoort, en als afspiegeling daarvan het eventuele ongemak in jezelf durft te voelen bij het ruimte bieden aan een ander. Dan (pas) ontstaat er ongedwongen vrijheid en wordt duurzaamheid kinderspel. Alsof het vanzelf voortvloeit en oprijst uit het moeras van je onderbewuste. Wie weet gaat ook de Burger King over tot een revolutie. Zolang we elkaar wederkerig steunen, vormen wonderen een logisch gevolg.
De discrepantie zit vooral in onszelf; zodra we die afscheiding gebaseerd op angst kunnen toelaten, beschikken we ook over het wezenlijke vermogen om liefde te kiezen. En daarmee reële krachten van de ‘duurzame’ aarde te waarderen of op zijn minst onder ogen te komen.

Mathilde